در ایران، مالیات اشخاص حقوقی (شرکت ها، مؤسسات و سایر اشخاص حقوقی) طبق قانون مالیاتهای مستقیم و اصلاحات بعدی آن محاسبه و دریافت میشود. در ادامه، مهمترین جنبه های مالیات اشخاص حقوقی در ایران را بررسی میکنیم:
1. نرخ مالیات اشخاص حقوقی (سال 1403 به بعد)
- نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی 25% از سود مشمول مالیات است.
- برای شرکتهای ثبت شده در مناطق آزاد تجاری-صنعتی، نرخ مالیات معمولاً 10% است (طبق قوانین خاص مناطق آزاد).
2. پایه مالیاتی (سود مشمول مالیات)
- مالیات بر اساس سود پس از کسر هزینه های قابل قبول محاسبه میشود.
- هزینههای قابل قبول باید:
- مرتبط با فعالیت اقتصادی باشد.
- مستند و مطابق قانون باشد.
- در دفاتر مالی ثبت شده باشد.
3. معافیتهای مالیاتی
- برخی شرکتها (مثل شرکتهای نوپا در حوزه فناوری اطلاعات) ممکن است از معافیتهای موقت برخوردار شوند.
- درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی ممکن است بخشودگی یا تخفیف مالیاتی داشته باشد.
- برخی مؤسسات خیریه و فرهنگی در صورت داشتن شرایط خاص، معاف هستند.
4. مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
- اشخاص حقوقی مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیز هستند (نرخ استاندارد 9%).
- این مالیات جدا از مالیات بر درآمد محاسبه میشود.
5. تکالیف قانونی اشخاص حقوقی
- تنظیم اظهارنامه مالیاتی: ارائه اظهارنامه مالیاتی حداکثر تا 4 ماه پس از پایان سال مالی (برای سال منتهی به 29 اسفند، مهلت تا پایان تیرماه سال بعد).
- پرداخت مالیات: پس از بررسی اظهارنامه توسط سازمان امور مالیاتی، مبلغ قطعی مالیات تعیین و باید پرداخت شود.
- دفاتر قانونی: نگهداری دفاتر حسابداری (روزنامه و کل) و ارائه آنها در صورت درخواست ممیزان مالیاتی الزامی است.
6. جرائم مالیاتی
- در صورت تأخیر در ارائه اظهارنامه یا پرداخت مالیات، جریمه هایی شامل 2.5% مالیات به ازای هر ماه تأخیر اعمال میشود.
- عدم ثبت فعالیتها در دفاتر قانونی ممکن است منجر به رد هزینه ها و افزایش پایه مالیاتی شود.
7. سال مالی
- سال مالی اشخاص حقوقی معمولاً 12 ماه است و باید به سازمان امور مالیاتی اعلام شود.
- شرکتهایی که سال مالی آنها منتهی به اسفند نباشد، باید اظهارنامه خود را متناسب با پایان سال مالی خود ارائه دهند.
8. تبصره ها و قوانین خاص
- شرکتهای دولتی و مؤسسات وابسته به دولت مشمول قوانین خاصی هستند.
- برای برخی صنایع (مثل بانکها، بیمه ها و شرکت های نفتی) مقررات ویژهای وجود دارد.
نکته مهم:
قوانین مالیاتی ایران ممکن است هر سال تغییر کند، بنابراین مشاوره با یک کارشناس مالیاتی یا مشاور حقوقی برای به روزرسانی اطلاعات و محاسبه دقیق مالیات ضروری است.